200-lat Australii i odsłonięcie
pomnika Pawła E. Strzeleckego - cz.2
W 1988 roku wybito również w Polsce kilka innych ciekawych medali wydanych na uroczystości obchodów 200-lecia Australii z okazji rejsu Daru Młodzieży dookoła świata.
Po dotarciu do Sydney, przejście naszego żaglowca dowodzonego przez komendanta Leszka Wiktorowicza z pełnymi żaglami pod mostem Harbour Bridge w Sydney, było jednym z najbardziej spektakularnych momentów w historii polskiego żeglarstwa.
Emitentem kolejnego medalu o średnicy 70 mm z 1988 roku, była Wyższa Szkoła Morska w Gdyni.
Po lewejPowyżej - awers wszystkich trzech wersji medalu artysty Józefa Kaweckiego z 1988 roku na rejs „DARU MŁODZIEŻY” dookoła świata i udział w obchodach 200-lecia Australii.
Awers: Wizerunek fregaty i poniżej tekst: DAR MŁODZIEŻY, W kole otoku napis: MERCHANT MARINE ACADEMY. GDYNIA – POLAND.
Na prawo inicjał artysty JK, za rufą po lewej symbol Mennicy Państwowej w Warszawie.
Rewersponiżej - kolejno wybito jedną wersję polską medalu (1), oraz dwie anglojęzyczne (2, 3).
Rew 1) :- udział w obchodach 200 – lecia Australii - 5000 szt.
Rew 2) :- Tall ship races Hobart – Sydney - 3000 szt.
Rew 3) :- Australian bicentenary 1788 – 1988 - 500 szt.(Własność pana Teodora Kaweckiego, zdjęcie Dariusz Świsulski.)
Oficjalne logo na rewersie 3 tego medalu zaprojektował Michael Tracey w Australii.
Pozostając w temacie pragnę nawiązać do ciekawej historii związanej bardzo blisko z obchodami 200-lecia Australii.
Już od początku lat 1980-tych z inicjatywy Polsko-Australijskiego Towarzystwa Kulturalnego w Sydney zrodziła się idea zbudowania pomnika Strzeleckiego na terytorium Australii. Pomnik miał być hołdem dla odkryć i dokonań naszego wielkiego Polaka oraz wyrazem uznania dla dorobku polskich emigrantów, wniesionego w rozwój dzisiejszej Australii.
Pięć lat później australijska delegacja pojechała do Polski w celu obejrzenia naszych pomników w kraju i przy okazji zafascynowała się pomnikiem Bolesława Chrobrego w Gnieźnie (pierwotnie dłuta Marcina Rożka), którego kopię odtworzył wybitny poznański rzeźbiarz Jerzy Sobociński.
W konsekwencji artysta został wkrótce po tej wizycie zaproszony do realizacji wszelkich prac związanych z tym nowo powstającym monumentem.
(Z lewejPowyżej - Jerzy Sobociński podczas prac nad pomnikiem)
W pracowni Jerzego Sobocińskiego rozpoczęły się prace projektowe, w wyniku których powstał model pomnika z gipsu w skali 1:1.
Wszystkie trudne prace przygotowawcze i wykonawcze a dotyczące transportu odlanych w Polsce elementów monumentu, oraz oprawy architektonicznej w Jindabyne podjęto równocześnie w Poznaniu oraz w Sydney.
Ponieważ w australijskich parkach narodowych pomników stawiać nie można, w Sydney zdecydowano że przyszły pomnik powinien stanąć w miejscowości Jindabyne, leżącej u podnóża Gór Śnieżnych, w odległości 37 km od Góry Kościuszki (2228 m n.p.m.).
Zaplanowano również, że zaprezentowanie pomnika będzie akcentem kończącym jubileusz 200-lecia Australii.
(Z prawejPowyżej - szkic J. Sobocińskiego do projektu i lokalizacji pomnika Pawła Edmunda Strzeleckiego - kursor click)
Ceremonia uroczystego odsłonięcia pomnika Pawła E. Strzeleckiego w Jindabyne odbyła się 14 listopada 1988 roku.
Monumentalny pomnik Pawła E. Strzeleckiego w Australii to jeden z nielicznych pomników wielkich Polaków, dzieło polskiego rzeźbiarza Jerzego Sobocińskiego, wykonany prawie w całości (poza postumentem i platformą widokową) w Polsce i znajdujący się poza granicami naszej Ojczyzny.
Po uroczystościach na spotkaniu w Konsulacie Generalnym R. P. w Sydney, przybyły z Polski twórca pomnika Jerzy Sobociński wręczył czterem osobom zaangażowanym w dzieło wzniesienia pomnika, przedstawiony poniżej pamiątkowy medal.(Oryginalny medal Jerzego Sobocińskiego z 1988 roku. Własność pana Mariana Kałuskiego.)
Medale wręczane w Sydney miały specjalne wykończenie, zostały podpisane przez artystę (zaznaczono czerwonym kwadratem) oraz były dodatkowo patynowane.
Wręczone obiekty posiadały też pisemną dedykację imienną od autora pomnika dla każdej osoby nagrodzonej z datą 14.11.1988.
Na zakończenie pragnę zaprezentować identyczny oryginalny obiekt numizmatyczny, bez patyny wykańczającej.
Awers: Płaskorzeźba portretowa z profilem Pawła Edmunda Strzeleckiego w lewo. W kole otoku umieszczono napis: SIR PAUL EDMUND STRZELECKI THE POLISH EXPLORER OF AUSTRALIA, poniżej napis POZNAŃ 1797-1873 LONDON.
Rewers: Widok całego pomnika Strzeleckiego na tle jeziora Jindabyne i Alp Australijskich, z boku po prawej stronie w części otoku napis: JINDABYNE 1988.
Medal ma średnicę 110 mm, waży 404 gramy, odlany z brązu został wykonany przez artystę Jerzego Sobocińskiego i zrealizowany w bardzo małym nakładzie, na okoliczność odsłonięcia pomnika Pawła Edmunda Strzeleckiego 14 listopada 1988 roku w Jindabyne.
Przedstawione medale były skrupulatnie zbierane od kilku lat i pochodzą z mojej prywatnej kolekcji tematycznej związanej z obchodami 200-lecia Australii.
Medale z żaglowcem „Dar Młodzieży” są dla mnie bardzo sentymentalne, ponieważ wychowałem się w Gdyni.
Pozostałe obiekty numizmatyczne poprzez postać naszego odkrywcy Pawła Edmunda Strzeleckiego, przypominają mi o mojej Ojczyźnie, oraz o wszystkich wieloletnich osiągnięciach naszych rodaków w Australii,
Poniżej - Kuźnicy i Gawłowscy na Górze Kościuszki z replikami medali Jerzego Sobocińskiego
Fotografia po lewejpowyżej przedstawia naszą rodzinną wycieczkę na Górę Kościuszki, jakiej się podjęliśmy wspólnie ze znajomymi w środku naszego lata zaraz po Świętach Bożego Narodzenia w 2017 roku.
Bardzo stosowny to czas na takie wyprawy, bo są wtedy sprzyjające warunki atmosferyczne i śnieg jest tylko widoczny miejscami na tym najwyższym szczycie Australii.
Wejście, lub jeśli ktoś woli, zdobycie Australii zostało stosownie uwieńczone pamiątkową repliką medali Jerzego Sobocińskiego jako symbol dumy narodowej i tęsknoty za Ojczyzną.
Adam Kuźnicki - Sydney, Australia