Hrabia Strzelecki - pomoc
ofiarom głodu na Zielonej Wyspie cz.3

Paweł Hamera &  Agencja wydawn. AS


Przeczytaj też w tej części ⇒

Zakończenie działalności Brytyjskiego Stowarzyszenia (B.R.A.)

Wwyniku tego, że wprowadzenie rządowych kuchni polowych okazało się dużym sukcesem, a do tego sporymi środkami pomocy dysponowali kwakrzy, Strzelecki zasugerował, aby Brytyjskie Stowarzyszenie zmniejszyło wydatki oraz zachowało dostępne środki na czarną godzinę [12].

Co więcej, do czerwca 1847 r. prawie wszyscy agenci stowarzyszenia, poza Strzeleckim, zostali odwołani z Irlandii.
Strzelecki zaoferował, że będzie kontynuował swoją pracę, został przeniesiony do Dublina i mianowany głównym przedstawicielem Brytyjskiego Stowarzyszeniana całą Irlandię.

Polak zakończył pracę dla Brytyjskiego Stowarzyszenia w 1848 r.
Przy okazji wyjazdu z Irlandii otrzymał liczne podziękowania i słowa uznania za swoje poświęcenie w niesieniu pomocy.

Podziękowali mu m.in. inspektorzy tymczasowego prawa ubogich nazwiska których zostały wygrawerowane na tacy ofiarowanej Polakowi, który z kolei wystosował do nich list, w którym ze skromnością wyraził wdzięczność za podziękowania i prezent. [13].

Irlandzka gazeta „Dublin Evening Post” opublikowała w tym czasie następujące słowa:

„ Przez więcej niż osiemnaście miesięcy ten dystyngowany Polak poświęcił się, duchem i sercem, pracy na rzecz dobra, karmiąc potrzebujących, a szczególnie dostarczając pożywienie i odzież tłumom biednych dzieci w licznych szkołach w dalekich rejonach tego kraju ”[14].

W dublińskiej gazecie ukazał się również list z podziękowaniami od syna sławnego Daniela O'Connella, Maurice'a [15].

W angielskim dzienniku „Morning Chronicle" napisano z kolei, że Strzelecki opuszczał Irlandię …
„ciesząc się poszanowaniem każdej osoby, z którą współpracował w czasie swojego pobytu oraz wdzięcznością wszystkich tych, którzy doświadczyli jakim zapałem i rozsądkiem kierował się tyrając bezpłatnie na rzecz biedaków z tego nieszczęśliwego kraju ”.[16]

Strzeleckiemu podziękował w liście pełnym słów uznania również Samuel Jones Loyd, przewodniczący Brytyjskiego Stowarzyszenia.

O licznych pochwałach wspominał też sam Strzelecki w liście do Adyny Tumo z 5 czerwca 1851 r. Pisze też w nim, że mimo że jego sytuacja finansowa nie poprawiła się
„stworzyłem sobie pozycję, zyskałem trochę praw do szacunku i uznania i jestem godny tytułu obywatela brytyjskiego, który mi uprzednio przyznano.”[17]

Czytaj dalej  arrows more


Powrót na Zieloną Wyspę

W roku 1849 sytuacja w Irlandii była wciąż opłakana. Nawet Strzelecki zwracał uwagę, że cierpienia wynikające z klęski aprowizacyjnej nie zanikły i w tym czasie było jeszcze gorzej niż nawet podczas feralnej zimy w latach 1846—1847.
Mimo to rząd nie miał zamiaru wydawać więcej imperialnych środków i za niesienie pomocy miało być odpowiedzialne irlandzkie ziemiaństwo. W związku z tym, że pojawiało się dużo doniesień o nieustającej tragedii, postanowiono ponownie zmobilizować prywatne osoby do pomocy.

W celu zebrania nowych środków datki ofiarowali m.in, premier [100 funtów] i królowa Wiktoria [500 funtów]. Zebrane pieniądze powierzono Strzeleckiemu, który ponownie wyruszył na Zieloną Wyspę.
W Irlandii wiadomość o tym, że pieniądze powierzono właśnie Polakowi, przyjęto z ogromną aprobatą i zwrócono uwagę, że był on najodpowiednieiszą osobą, by ponownie wesprzeć Irlandczyków.

Strzelecki spędził w 1849 r. w Irlandii około pięciu miesięcy, aż nie wyczerpały się zebrane środki. Przemierzył on w tym czasie ponad 4000 km. Wraz z duchownymi katolickimi w Westport udało mu się w tym czasie m.in. utworzyć fundusz dla ratowania chłopów małorolnych, który przyniósł ulgę setkom osób.

fundusz ratowania

Powrót z Irlandii

Count Strzelecki and his help for the
victims of hunger on the Emerald Isle
————————————
Count Strzelecki, ie. Paweł Edmund Strzelecki, played a pivotal role in bringing relief during the Irish Potato Famine (1845—1852).
The selfless Pole volunteered to come to Ireland and worked as an agent of the British Relief Association, which was founded in 1847 to galvanize people to raise money to help the suffering Irish as well as to distribute goods in Ireland.

Initiaily, Strzeiecki was responsible for three counties, however, he eventually became the British Association's Executive Directory.
After his return from Ireland, he was praised for his efforts in Ireland and especialiy for heiping thousands of Irish children.
His efforts saved many lives, for which he was knighted by Queen Victoria. The aim of this article is to discuss Strzeiecki's role in saving the Irish during the Great Famine as weil as raise awareness about his mission in Ireland.

Po powrocie z Irlandii Strzelecki był postrzegany jako ekspert w sprawach irlandzkich. Irlandzki dziennik napisał, że był on „wielkim oraz bezstronnym autorytetem”[18]

Na łamach ówczesnej prasy można zaobserwować, że powoływano się na jego raporty i szeroko je komentowano. Według publicystów zawierały cenne informacje o stanie irlandzkiego społeczeństwa.

Polaka wysłuchał też komitet Izby Lordów badając działanie prawa ubogich w Irlandii. Jeszcze w 1848 r. został mianowany przez królową Wiktorię Kawalerem Orderu Łaźni i otrzymał wspomniany tytuł szlachecki.
Wacław Słabczyński wskazuje też, że za misję w Irlandii, w 1860 r. Strzelecki otrzymał tytuł doktora honorowego Uniwersytetu Oksfordzkiego.[19].

Paweł Edmund Strzelecki zmarł w 1873 r., i pomimo swoich zasług dla Erinu, jego odejściu nie poświęcono zbyt dużo uwagi na łamach irlandzkiej prasy [20].