Medale na 200-lecie Australii oraz
odsłonięcie pomnika Pawła E. Strzeleckiego

Adam Kuźnicki

Wzwiązku z 30-tą rocznicą odsłonięcia pomnika Pawła E. Strzeleckiego na 200 lecie Australii, Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, opublikował moje opracowanie prezentujące medale okolicznościowe, jakie zostały wydane w 1988 roku.

Całość tego opracowania można pobrać i przeczytać (strona 5) na stronie internetowej PTN Oddział w Gdańsku jako _Gdański Zeszyt_ Numizmatyczny nr 151, lipiec - wrzesień 2018 (plik .pdf).
Artykuł omawia genezę emisji wszystkich polskich medali na 200-lecie Australii, włącznie z medalem zrobionym przez naszego polskiego artystę i wykonawcę monumentalnego pomnika Pawła Edmunda Strzeleckiego w Jindabyne, Australia.

Przedstawiam poniżej w skrócie medale z powyższego numizmatycznego opracowania, omawiającego wszystkie mało znane obiekty artystyczne, ich zleceniodawców oraz twórców.

Poniżej po prawejPoniżej — medal w tombaku srebrzonym oksydowanym Mirosława Ptycia na 200-lecie Australii - rok 1988.

Emitentem tego medalu o średnicy 70 mm z 1988 roku (brak daty) na podstawie katalogu Medale Mennicy Państwowej 1884-1988 poz. 902, było Towarzystwo Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia” w Warszawie.
Został zaprojektowany przez artystę Mirosława Ptycia i wybity w warszawskiej Mennicy Państwowej w nakładzie 50 sztuk w tombaku srebrzonym oksydowanym oraz 100 sztuk w tombaku patynowanym.

Identyczny patynowany medal wręczył byłemu konsulowi Grzegorzowi Pieńkowskiemu pan Ryszard Strzelecki, podczas jednej z uroczystości w Konsulacie Generalnym R.P. w Sydney w 1992 roku, jako wyraz uznania dla wysiłków podejmowanych na rzecz utrwalania pamięci Pawła Edmunda Strzeleckiego w Australii i jego wielkich, często mało znanych osiągnięć.

Po lewejPowyżej — medal w tombaku patynowanym Mirosława Ptycia na 200-lecie Australii - rok 1988.

Awers:Profil Pawła E. Strzeleckiego - w prawo na tle mapy Australii z zaznaczoną miejscowością Jindabyne w stanie Nowa Południowa Walia. W kole otoku umieszczono napis: PAWEŁ EDMUND STRZELECKI, WIELKI POLAK - BADACZ AUSTRALII. Medal przedstawia również dwie symboliczne daty 1796 - 1876 oraz kolejną u dołu z okresu pobytu odkrywcy w Australii 1839 - 1843.

Rewers:W centrum - Sydney Opera House z umieszczonym na dole herbem Australii oraz napis na górze medalu - 200 lecie Australii. Pod napisem daty 1788 - 1988. U dołu inicjał artysty MP, oraz symbol warszawskiej mennicy.

Co do jednej z dat na awersie, to Paweł Edmund Strzelecki nie urodził się w roku 1796, ale rok później: 20 lipca 1797 w Głuszynie (obecnie część Poznania). Data urodzenia z błędem była też wypisana na tablicy nagrobkowej cmentarza Kensal Green w Londynie, po tym jak jego oryginalny nagrobek został uszkodzony w czasie WW II odłamkami niemieckiej bomby.

W 1943 roku Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w Londynie pod przewodnictwem Stanisława Mikołajczyka wraz z rządem australijskim ufundował nową poziomą płytę marmurową, na której wyryto wtedy tymczasowo błędny rok urodzenia naszego odkrywcy (1796).

Powstanie samego medalu na 200-lecie Australii, jak powiedział mi wykonawca tego obiektu, to wielki przypadek. Zamówił go u Mirosława Ptycia w Łodzi pan Ryszard Strzelecki z Australii, który akurat przebywał w Europie i zbierał materiały na temat swojego przodka Pawła Strzeleckiego.

W czasie sąsiedzkiego spotkania artysta poznał Ryszarda Strzeleckiego, który w trakcie rozmowy rzucił propozycję: czy nie podjąłby się zaprojektowania i przygotowania (odlewu gipsowego) medalu na 200 lecie Australii i okoliczność odsłonięcia pomnika Strzeleckiego.

Po akceptacji projektu, artysta miał tydzień na wykonanie matryc gipsowych i dostarczenie ich do mennicy w Warszawie. Medali miało być 150 sztuk i każdy w cenie 7,5 dolara.
Była to inicjatywa w całości łącznie z projektami finansowana z własnych pieniędzy Ryszarda Strzeleckiego.
Niestety mimo zaproszenia i otrzymanego biletu na uroczystości odsłonięcia pomnika, niekorzystny splot wydarzeń nie pozwolił artyście Mirosławowi Ptycia na przybycie do Australii.

To właśnie panu Ryszardowi Strzeleckiemu możemy dzisiaj zawdzięczać powstanie przedstawionych powyżej medali wykonanych w 1988 roku na 200-lecie Australii, z wizerunkiem polskiego odkrywcy Pawła Edmunda Strzeleckiego.

Dalszą 2 część artykułu Adama Kuźnickiego przeczytasz na następnej stronie _kliknij tutaj_ …