Pomnik-obelisk Strzeleckiego - Newcastle

Nowa Południowa Walia.
Opublikował „Kurier Zachodni” styczeń / 1992

Konsul generalny RP Grzegorz Pieńkowski odsłonił pomnik Edmunda Strzeleckiego w Newcastle.

Przeszło dwa lata temu w czerwcu 1989 roku w gmachu Cultural Centre Newcastle urządzono wystawę poświęconą działalności podróżnika, odkrywcy i geologa hrabiego Pawła Edmunda Strzeleckiego. Ta nadzwyczaj interesująca wystawa została przygotowana przez kierownika biblioteki Chrisa Williamsa i profesora geologii Davida-Francisa Branagana na uniwersytecie w Sydney.
Ze strony polskiej do urządzenia uroczystości otwarcia wystawy przyczyniło się miejscowe Towarzystwo Historyczne oraz Zespół Pieśni i Tańca „Kujawy” (obie organizacje są sekcjami Związku Polskiego w Newcastle), a przyjęcie z pikantnymi zakąskami przygotowały panie pod kierownictwem Henryki Musialik.

Profesor Branagan dokładnie przestudiował wszelkie dokumenty i mapy związane z działalnością Strzeleckiego i wyniki jego studiów można było zobaczyć na wystawie.

Strzelecki był nadzwyczajnym człowiekiem. W Australii przebywał tylko 4 lata. Ale w tych czterech latach, kiedy nie było jeszcze samochodów ani samolotów przewędrował szmat kontynentu od Port Stephen w Nowej Południowej Walii aż po Tasmanię. W czasie swoich podróży prowadził badania geologiczne, prowadził dokładny dziennik ze swoich wypraw i sporządzał mapy.
On też pierwszy odkrył złoto w Australii i on jako pierwszy biały człowiek znalazł się na szczycie najwyższej góry w Australii - i nazwał ją Górą Kościuszko.

Otwarcia wystawy dokonał Lord Mayor Qld. John McNaughton i podczas uroczystości oznajmił, że Ordnance Park na wzgórzu dominującym nad Newcastle będzie przemianowany na Sir Edmund Strzelecki Scenic Lookout i tam będzie umieszczona tablica z dedykacją dla sławnego odkrywcy i geologa. Uprzednio Towarzystwo Historyczne zabiegało (i zbierało podpisy) o to, by jakąś ulicę lub plac w Newcastle nazwać imieniem Strzeleckiego.

Upłynęły dwa lata zanim projekt został urzeczywistniony i na Sir Edmund Strzelecki Scenic Lookout nie tablica, lecz stanął - można powiedzieć - okazały pomnik z wyszlifowanego czarnego granitu.

Pomnik w Newcastle

_ Powiększ - zobacz galerię. _ cos2 cos2 cos2 cos2 cos2 cos2 cos2 cos2 cos2 cos2 cos2
Wyryto na nim dedykację i wyrzeźbiono wizerunek polskiego uczonego oraz zarys miejscowego wybrzeża.
Projekt ten był finansowany przez Newcastle City Council. Towarzystwo Historyczne również dało pewną dotację na ten cel.

Przy wykonywaniu pomnika wiele prac koordynacyjnych powadzili państwo Ślusarczykowie i ponieśli przy tym sporo kosztów osobistych.

Nadszedł oczekiwany dzień - sobota, 16 listopada (1991). Na zaproszenie Newcastle City Council pomnik odsłonił Konsul Generalny RP dr Grzegorz Pieńkowski.
Na tę uroczystość komitet organizacyjny zaprosił wszystkich radców (Aldermen) City Council, wszystkich miejscowych parlamentarzystów, przedstawicieli środków masowego przekazu, przedstawicieli miejscowego społeczeństwa australijskiego - w sumie 50 osób.

Z Sydney przyjechali: profesor Branagan, Janusz Niewczas - wykonawca pomnika, Ryszard Treister - wiceprezes Rady Naczelnej i Maria Krupska - prezeska Zjednoczenia Polek w Australii i Nowej Zelandii.
Niestety, pogoda nie dopisała. O 12 w południe Konsul, w towarzystwie kilku oficjalnych gości odsłonił pomnik, telewizja nakręciła krótki film (pokazany tego samego dnia wieczorem) przedstawiciele mediów zrobili kilka zdjęć. Oficjalne przemówienia i inne formalności przeniesiono do Domu Polskiego.

Po odśpiewaniu hymnów narodowych polskiego i australijskiego najpierw przemówił Lord Mayor of Newcastle Qld. John McNaughton. W podniosłych słowach oddał cześć polskiemu odkrywcy a potem zauważył też, że obecność tak licznych przedstawicieli społeczeństwa australijskiego na uroczystości świadczy o tym, jak bardzo jest ceniona miejscowa społeczność polska i jej wkład w tworzenie specyficznej kultury australijskiej i za przyczynianie się do dobrobytu w tutejszym rejonie.

Następnie przemówił konsul RP G. Pieńowski. W kilku słowach przedstawił historię życia Strzeleckiego i jego działalności na kontynencie australijskim. Dziękował Newcastle City Council za urzeczywistnienie tak wspaniałego projektu uczczenia polskiego uczonego. Wyraził uznanie dla Związku Polskiego w Newcastle i dla tutejszej polskiej społeczności.
Z kolei prezes Związku Polskiego Alina Kizeweter dziękowała wszystkim, którzy przyczynili się do powstania pomnika i do przygotowania uroczystości.

Fundatorzy pomnika

Po oficjalnych przemówieniach dzieci ze szkoły sobotniej zadeklamowały parę wierszy o Strzeleckim napisanych przez Hannę Ślusarczyk, a chór „Jutrznia” zaśpiewał kilka pieśni patriotycznych.

A potem wszyscy udali się do obszernej sali na posiłek przygotowany przez panie pod kierunkiem Henryki Musialik. Spotkanie uświetniły występy seniorów i juniorów z zespołu „Kujawy”.

Zdjęcia dzięki uprzejmości: p.p. Mariana Radnego (Prezesa Związku Polskiego w Newcastle)
oraz Marii Och. - Sydney.