Mt Kosciuszko Inc. - Biuletyn
sierpień 2005

Od Prezeski

W 2005 wydaliśmy też nasz Biuletyn w listopadzie, dostępny _pod tym_ linkiem.


Drodzy Członkowie i Sympatycy

Oto sprawozdanie z tego, co działo się dookoła nas przez ostatnie trzy miesiące.

W lipcu zainteresowała się nami Polska. Najpierw Polska Wirtualna. Na prośbę red. Nowika odpowiedziałam w naszym imieniu na kilka pytań -
(cały wywiad znajdziesz _tutaj_ ).
Echem wywiadu było kilka listów z Polski deklarujących chęć pomocy.
Naszym Członkiem-korespondentem został geograf, podróżnik, fotograf i wydawca z Torunia, pan Artur Anuszewski, który w swojej Deklaracji Członkowskiej napisał:

„Będę mógł przyczynić się do realizacji celów tej organizacji poprzez:

  • Popularyzację w społeczeństwie polskim postaci i zasług Pawła E. Strzeleckiego.
  • Popularyzację w społeczeństwie polskim Góry Mt Kościuszko
  • Zorganizowanie wystaw, prelekcji, odczytów o Australii i P. E. Strzeleckim
  • Wydanie publikacji o Australii i Pawle Edmundzie Strzeleckim”

Serdecznie witamy w naszym gronie!

O tablicach z Góry Kościuszki.

Historia tablic upamiętniających wejście na Górę Kościuszki i nadanie jej nazwy przez Strzeleckiego jest nieco zagmatwana. Wyjaśnijmy więc wszystkim, którzy nie wiedzą:

W 1940 zostały na Górze Kościuszki umocowane dwie tablice z brązu, na których napisano:

From the valley of the Murray River the Polish explorer Paul Edmund Strzelecki ascended these Australian Alps on 15th February 1840.
A » pinnacle, rocky and naked, predominant over several others « was chosen by Strzelecki for a point of trigonometrical survey.
» The particular configuration of this eminence «, he recorded, ‘struck me so forcibly by the similarity it bears to a tumulus elevated in Krakow over the tomb of the patriot Kosciusko, that, although in a foreign country, on foreign ground, but amongst a free people, who appreciate freedom and its votaries, I could not refrain from giving it the name of Mount Kosciusko.’


This commemorative plaque was unveiled by the Consul General of the Republic of Poland for Australia, New Zealand and Western Samoa, Ladislas Adam de Noskowski Esq. on the 17th February 1940.

Nawiasem mówiąc, pieniądze na te tablice były zbierane przez dzieci w okolicznych australijskich szkołach!
We wczesnych latach 70-tych ta mniejsza tablica znikła, znikły także cztery z sześciu śrub mocujących tę większą tablicę.
Na wniosek Zarządu Parku Rada Naczelna Polskich Organizacji Polonijnych w Australii ufundowała kopię małej tablicy i zabezpieczyła umocowanie tej dużej.

Około roku 1999 obie tablice zniknęły, a na ich miejscu Zarząd Parku umieścił plastikową większą tablicę podzieloną na dwie części. Po lewej stronie przekopiowano napis z dawnych tablic, po prawej dano do niego komentarz:

„It is highly unlikely that Strzelecki was the first person to climb Mt Kosciuszko. The Aboriginal people of the Monaro and groups from the southern tablelands, south coast and northern Victoria visited these peaks for thousands of years to feast on the bogong moths which gather here in summer and to conduct trade and perform cultural and spiritual ceremonies. Stockmen began visiting the mountains from the 1830 in search of summer pasture and it is probable that some of them would have climbed the mountain.
Change of name.
In 1997 the Geographical Names Board of NSW agreed to proposal that the spelling be changed to ‘Kosciuszko’, the correct spelling of the name of the famous Polish freedom fighter.
The board accepted that Strzelecki spelt the name with a » z « ”

Oryginalne tablice z brązu wrzucono gdzieś do piwnicy, z której – po długich poszukiwaniach, w których w końcu pomógł mu p.Tima Greville - Ranger Parku – wydobył je w zeszłym roku sekretarz polskiej ambasady, pan Krzysztof Kleiber.
Odczyszczone wiszą na ścianie w ambasadzie w Canberze, bo Zarząd Parku odmówił umieszczenia ich na dawnym miejscu.

Rygielski, prezes Rady Naczelnej w swoim przemówieniu na ostatnim zjeździe Rady w lipcu 2005 powiedział zebranym:

W październiku ubiegłego roku, w Canberze, została otwarta wystawa poświęcona Tadeuszowi Kościuszce, przygotowana przez Ambasadę RP. W jej otwarciu wziął udział wiceprezes RN Andrzej Alwast, który nawiązał przyjazne kontakty z przedstawicielami Parku.
W styczniu tego roku wystawa została przeniesiona do Ośrodka Informacji Turystycznej Parku Narodowego Kościuszko w Jindabyne. Już sam fakt, że dyrekcja Parku, w przeciwieństwie do niektórych biurokratów w Canberze, nie bała się zaprezentować naczelnika Kościuszki, godny jest odnotowania.

Wziąłem udział w otwarciu wystawy i byłem bardzo zaskoczony miłym stosunkiem do nas dyrektora Parku oraz głównej projektantki planu zagospodarowania Parku, która wygłosiła przemówienie składające się głównie z superlatyw pod adresem Kościuszki.
W spotkaniu brała udział przedstawicielka Aborygenów, która bardzo skromnie mówiła o związku jej przodków z Górami Śnieżnymi, a w rozmowie ze mną powiedziała, że chciałaby tylko, aby aborygeńska nazwa została dopisana do obecnej nazwy.
Była zdumiona, kiedy dałem jej swoją wizytówkę, wskazując na nasze logo. Powiedziałem jej, że jesteśmy jedyną organizację etniczną, która wprowadziła aborygeński bumerang do swojego godła.

W trakcie spotkania dyskutowałem z dyrektorem Parku treść tablicy na szczycie Kościuszki, która zawiera mylną datę wejścia Strzeleckiego i nic nie mówi na temat jego osiągnięcia, a ponadto nie honoruje przewodników Aborygenów. W rezultacie wymiany korespondencji uzgodniliśmy, że Rada Naczelna zaproponuje nową treść tablicy. Propozycję tej treści znajdą Państwo w swoich teczkach.

Projekt nowej tablicy, proponowany przez Radę Naczelną i złożony w Zarządzie Narodowego Parku Kościuszki wygląda następująco:


Left side:

Below is the text of the sign that was placed at the top of Mt Kosciuszko in 1940 to celebrate the centenary of the first recorded ascent of this mountain.
From the valley of the Murray River, the Polish explorer, Paul Edmund Strzelecki, ascended these Australian Alps on 15 February 1840.
„A pinnacle, rocky and naked, predominant over several others” was chosen by Strzelecki for the point of trigonometrical survey.
In Strzelecki’s words: „The particular configuration of this eminence, struck me so forcibly by the similarity it bears to a tumulus elevated in Krakow, that, although in a foreign country, on foreign ground, but amongst a free people, who appreciate freedom and its votaries, I could not refrain from giving it the name of Mount Kosciusko.”
The commemorative plaque was originally unveiled by the Consul General of the Poland for Australia, New Zealand and Western Samoa, Ladislas Adam de Noskowski Esq, on the 17 February 1940.

* Snce 1974 it has been accepted that the actual date of Strzelecki’s climb was 12 March 1840.


Right side:

Although Strzelecki was the first to establish that Mt Kosciuszko was the highest mountain in Australia, it is likely that he wasn’t the first person ever to climb it.
The Aboriginal people of the Monaro, and groups from the Southern tablelands, South coast and Northern Victoria, visited these peaks for thousands of years to feast on the bogong moths which gather here in summer, to conduct trade and to perform cultural and spiritual ceremonies.
Stockmen began visiting the mountains from the 1830s in search of summer pasture and it is probable that some of them would have climbed the mountain.
Strzelecki’s party included James McArthur, James Riley and two Aborigines, Charlie Tarra and Jackey, who greatly contributed to the Polish explorer’s achievement.
They approached Mt Kosciuszko from the Western side and climbed one of the hardest routes in the Snowy Mountains, ascending two thousand meters.


Nasze stanowisko jest następujące:

  • oryginalne tablice z 1940 roku są – po 65-ciu latach – zabytkowe i należy je po odnowieniu umieścić tam, gdzie były;
  • Wszelkie tablice wyjaśniające, umieszczające nazwanie Góry w szerszym historycznym kontekście i korygujące sprawę błędnej daty, powinny być wyeksponowane w odpowiednim miejscu pod szczytem, na szlaku turystycznym, a najlepiej –
  • w Muzeum Gór Śnieżnych, które powinno powstać w Jindabyne (chyba go tam jeszcze nie ma)?! i w którym odpowiedni dział powinien zostać poświęcony Strzeleckiemu;
  • Byłoby w ten sposób realne stworzenie „Muzeum Strzeleckiego”, na które australijskiej Polonii pewnie nigdy stać nie będzie …

Dalszą część Biuletynu z sierpnia 2005 Mt Kosciuszko Inc. można przejrzeć _tutaj_